Laura Bromet, 2e kamerlid voor GroenLinks, ging op landgoed Velhorst in gesprek met Henk van Zeijts van GroenLinks en vertegenwoordigers van LTO, Natuurmonumenten, Waterschap Rijn en Ijssel en Velhorst. En uiteraard met de vele belangstellenden tijdens het goed bezochte landbouwdebat , georganiseerd door GroenLinks.
Alle aanwezigen gaven aan dat samenwerking meer dan ooit nodig is om de problemen met landschap, biodiversiteit en klimaat aan te pakken. Vaak wordt gezegd dat boeren een verdienmodel nodig hebben; Bromet wijst erop dat de boeren zelf het verdienmodel geworden zijn van banken en voederleveranciers. Dat zal moeten veranderen.
De prijzen van landbouwproducten moeten meer in lijn komen met de werkelijke kosten. Ook moeten verborgen kosten zoals milieu- en gezondheidsschade verrekend worden. Bovendien moet het voor iedereen betaalbaar worden verantwoorde keuzes in productie en consumptie te maken. Kringlooplandbouw en natuurinclusieve landbouw zullen daarbij een grote rol spelen.
En boeren moeten worden betaald voor maatschappelijke diensten zoals waterberging en houtwallen.
GroenLinks vindt landschap, gezondheid en voedselzekerheid veel te belangrijk om aan de vrije markt over te laten, zoals de laatste decennia is gebeurd. René Bruns, raadslid GroenLinks Bronckhorst, noemde enkele actuele voorbeelden van agrarische objecten die puur als beleggingsobject werden opgekocht. Net als in de woningmarkt dreigt ook in de landbouw de belegger steeds vaker overnames en starters in de weg te zitten. GroenLinks maakt zich daarom sterk voor meer regie van de overheid op het gebied van grondaankoop- en bestemming, en denkt daarbij aan een grondbank. De minister heeft inmiddels toegezegd dit concept te onderzoeken. Dat dit in de eerste plaats een landelijke taak is, ligt voor de hand. Maar ook op gemeentelijk niveau zal meer regie, sturing en ondersteuning (terug) moeten komen om de landbouw te helpen op weg naar een gezonde toekomst.